Zadaci stilistike 
Vrsta: Seminarski | Broj strana: 6 | Nivo: Filozofski fakultet Sarajevo

U ovoj vrlo širokoj, malo ispitanoj, od drugih lingvističkih ili čak šire filoloških disciplina nedovoljno jasno odvojenoj oblasti izučavanja jezika uopće i jezika umjetničke književnosti, koja se sada naziva stilistikom, trebalo bi razlikovati bar tri posebna područja ispitivanja, koja se blisko do diruju, često uzajamno presecaju i uvek povezuju, ali od kojih svako ipak poseduje svoju problematiku, svoje zadatke, svoje kriterije i kategorije. To je, prvo, stilistika jezika kao »sisteme sistema«, ili struk turna stilistika; drugo, stilistika govora, tj. različitih oblika i pojava društvene upotrebe jezika; treće, sti listika umjetničke književnosti. Upravo na ovu posljednju se naslanjaju teorija i historija pjesničkog je zika i poetika. U svakom slučaju one se sa stilistikom umjetničke književnosti blisko dodiruju, a ponekad i utiču jedna na drugu.
Stilistika jezika ili strukturna stilistika opisuje, određuje i objašnjava međusobne odnose, veze i uza jamno djelovanje raznih korelativnih pojedinačnih sistema oblika, riječi, skupova riječi i konstrukcija unu tar jedinstvene jezičke strukture kao »sisteme siste ma«. Ona proučava historijski promenljive tendencije ili oblike korelacija jezičkih stilova, određenih kom pleksom tipičnih znakova. Ovi stilovi se obično nazivaju funkcionalnim na primjer, razgovorni, suprot stavljen knjiškom uopće i odvojen drugih jezičkih stilova svojom običnom komunikativnom funkcijom, zbog čega se stil u ovoj oblasti ponekad dijeli na svakodnevno-životni i svakodnevno-poslovni, naučno--poslovni, stručni, koji je određen posebnim osobi nama i potrebama naučno komunikativne funkcije; novinarski ili žurnalističko-publicistički, koji se iz dvaja karakterističnim osobinama i obilježjima agitaciono- komunikativne funkcije; zvanično-kancelarijski ili zvanično-dokumentarni i neki drugi. U vezi sa raz likama u shvatanju glavnih jezičkih funkcija, može se korelacija stilova prikazati i drugačije. Ako se pođe od tako značajnih društvenih funkcija jezika kao što su opštenje, saopštavanje i djelovanje, mogu se na općem planu jezičke strukture izdvojiti ovi stilovi: svakodnevno-komunikativni (funkcija općenja); svakodnevno-poslovni, zvanično- dokumentarni i naučni (funkcija saopštavanja); publicistički i umjetničko-beletristički (funkcija djelovanja). Ovi stilovi su korelativni. Oni su djelimično suprotni, ali u znat no većoj mjeri naporedni. Ponekad je njihovo uza jamno djelovanje vrlo duboko, pa se čak i miješaju. Različiti i uz to veoma daleki, nekorelativni stilovi mogu naći primjenu u istoj sferi društvene djelatnosti.
Unutrašnja diferencijacija jezičkih sti lova ne mora se oslanjati na različite funkcije jezika (opštenje, saopštavanje, delovanje) ili na izdvajanje ovih ili onih podvrsta komunikativne funkcije. Ona se može izvoditi na osnovu strukturnih ili konstruk tivnih suprotnosti i odnosa među posebnim sistemima izražavanja unutar cjelovite jezičke strukture (takva je, na primjer, sinonimija paradigmatskih oblika, sinonimija sintagmatskih oblika rečeničnih, sinonimija
riječi i rečenica i sl. Pa i sama riječ funkcionalan ima dva značenja. Ona može da ukazuje i na povezanost stilova sa različitim jezičkim funkcijama ili sa ovim ili onim podvrstama komunikativne funkcije, ali i na funkcionalno razgraničavanje sfera upotrebe tih stilova. O tome je akademik L. V. Ščerba pisao: „U ovoj stilistici ruski književni jezik mora biti prikazan u obliku koncentričnih krugova osnovnog i cijelog niza dopunskih, od kojih svaki treba da sadrži od redbe (ukoliko one postoje) istih pojmova koji ulaze u osnovni krug, ali sa ovim ili onim dopunskim ni jansama, kao i odredbe onih pojmova kojih nema u osnovnom krugu, a koje imaju određenu dopunsku nijansu.“

---------- CEO RAD MOŽETE PREUZETI NA SAJTU. ---------- 

www.maturski.org 

 

MOŽETE NAS KONTAKTIRATI NA E-MAIL: [email protected]